Langs Stenen Bergen, Zuursche Duinen en Roder essen – Wandelroute Roderesch-Steenbergen-Alteveer-Lieveren (16 of 10km)

Deze wandeling biedt u een blik in de geschiedenis van Drenthe en u wandelt door landelijk gebied van de dorpjes ten zuiden van Roden, over oude essen, langs stuifduinen, door een stroomdal en door een stukje Mensingebos. Onderweg ziet u o.a. hunebed D1, een nephunebed, de “dikke boom”, de Zuursche Duinen en het stroomdal van het Lieversche Diep.

Er zijn 4 mogelijke startpunten. U kunt starten in Roderesch, Steenbergen, Lieveren of aan de kant van Amerika.

Roderesch
Roderesch is een klein dorp, nog niet zo oud. Zo rond 1850 vestigen zich hier wat boeren aan de andere kant van de esgronden van Roden. Hieraan dankt het dorp zijn naam.

Zandwinning en stuifzand van de Zuursche Duinen
Langs een rustige route loopt u richting de stuifduinen van de Zuursche Duinen. Onderweg passeert u een oude zandwinningsplas. Deze is niet meer in gebruik maar het wordt afgeraden hier te zwemmen omdat de plas diep is en de bodem instabiel.
Het gebied waar u nu loopt was vroeger een enorm groot heideveld waar een schaapskudde rondtrok en waarvan kleine gebieden waren ontgonnen voor landbouw. In het begin van de 20ste eeuw begon een grootschalige ontginning en vestigden zich hier relatief grote boerderijen. Door de ontginning en overbegrazing dreigde zandverstuiving en om dit tegen te gaan werden aan de west- en aan de noordkant van Steenbergen bossen met grove dennen aangeplant. In de Zuursche Duinen ziet u het resultaat van de zandverstuiving, de zandduinen.

Hunebed N1
U passeert na de Zuursche Duinen hunebed N1. Dit is geen echt hunebed en de N staat in dit geval voor nep! Een boer maakte van stenen die hij vond op zijn land een eigen hunebed aan de rand van de es van Steenbergen. Zelfs de ANWB trapte erin en het heeft zelfs een tijdje op de kaart ingetekend gestaan als echt hunebed.
Gelukkig passeert u even later in de route een echt hunebed en kunt u het verschil ook duidelijk zien.

Hunebedden
Steenbergen, een dorp bij een berg van steen. Een berg van steen = een hunebed. Vlak buiten de bebouwde kom van Steenbergen ligt het noordelijkste hunebed van Drenthe.

Vroeger dacht men dat deze stenen bouwwerken waren gemaakt door reuzen. ‘Steenhopen, gemaakt door grouwsamen barbarische en weerden reusen, huynen, giganten.’ De term ‘huynen’ bleef hangen en in 1685 noemde men de hopen steen hunebedden.

Geen reuzen maar mensen
Tegenwoordig weten we dat de hunebedden geen reuzen- maar mensenwerk zijn, megalitische graven van de Trechterbekercultuur. Een hunebed bestaat uit een aantal rechtopstaande grote keien, waarop grote dekstenen lagen. De ruimte tussen de grote stenen was oorspronkelijk opgevuld met kleinere keien en het graf werd vervolgens afgedekt met aarde en grasplaggen. Er ontstond dan een groene grafheuvel.

Het Trechterbekervolk leefde, bouwde en gebruikte de hunebedden van 3450 tot circa 2850 v. Chr. Het hunebed werd gebruikt als graf. Er zijn in Drenthe waarschijnlijk nog meer hunebedden, want de provincie heeft ook nog handenvol onontgonnen grafheuvels.

De bekende archeoloog Van Giffen heeft veel onderzoek gedaan naar de hunebedden en het hunebed bij Steenbergen is D1 (Drenthe 1), want Van Giffen nummerde de hunebedden van noord naar zuid. Verreweg de meeste van de zichtbare hunebedden in Nederland zijn te vinden in Drenthe (52 van de 54). De meesten staan in de omgeving van Borger, waar ook het hunebedmuseum staat.

Alteveer en stroomdal
U wandelt vanaf het hunebed richting het stroomdal van het Lieversche Diep. U schampt hier het buurtschap Alteveer. Vroeger stonden hier een paar keuterboerderijtjes waar de mensen een armoedig bestaan leidden. De grond was weinig vruchtbaar en de omgeving ruig (moeras en heide). Vanaf Roden was het ‘al te ver’, een lange en moeizame voettocht. ‘Al te ver’ werd uiteindelijk de plaatsnaam Alteveer. Het kan verkeren want het eens zo armoedige buurtschap is nu één van de duurste en gewildste plekken om te wonen in deze omgeving.

Het stroomdal van het Lieversche Diep is recent in oorspronkelijke staat terug gebracht. Voor 2004 was het diep recht en gekanaliseerd, nu kronkelt hij weer door het landschap.

Lieveren
U loopt door richting het dorpje Lieveren over de zandweg De Drift. Dit is de route waarover vroeger het vee de weidegrond op werd gedreven en de naam van de weg herinnert hieraan.
Lieveren is een klein maar oud dorp. Het bestond al in de middeleeuwen en de plaatsnaam is waarschijnlijk afgeleid van de naam van een familie die er ooit woonde, Livere. Lieveren is een traditioneel esdorp met landbouwgronden en ligt op de zandrug waar in de Steentijd al een belangrijke verbinding liep, de Koningsweg of Heirweg. Bij Lieveren bevond zich een doorwaadbare plek in het toen grote Diep. Gelukkig hoeven we tegenwoordig niet meer te waden.

De dikke boom
U vervolgt de route over rustige paden en loopt langs het Noordbosch, op weg naar het Mensingebos. U gaat het Mensingebos in bij de enorme boom die in de regio bekend staat als de “dikke boom”. Dit is een gigantische oude Zomereik met een stamomvang van meer dan 5 meter. De eik is circa 300 jaar oud en de op één na dikste boom van Drenthe.

U loopt door het bos langs het Moltmakersstuk, een klein restant van de ooit zo grote heidevelden in dit gebied. In de herfst staan er aan het smalle pad evenwijdig aan de heide vaak vliegenzwammen. U loopt nog door een klein stukje begrazingsgebied. De grazers zijn een klein aantal nogal onwelriekende geiten.

De “dikke boom”